Ο καρδιακός σφυγμός αναφέρεται στους παλμούς της καρδιάς μας ανά λεπτό. Ρυθμίζεται από το αυτόνομο νευρικό σύστημα, που σημαίνει ότι το νευρικό σήμα για να χτυπάει η καρδιά δίνεται ακούσια ακόμα και όταν κοιμόμαστε (αυτό είναι φυσικό για να μην …σταματήσει η καρδιά μας), σε αντίθεση με την εκούσια κίνηση του δικέφαλου ή τρικέφαλου μυός μας που συσπάται όταν εμείς το θελήσουμε (και όχι στον …ύπνο μας).
Οι παλμοί μετριούνται όταν βάλουμε το δάχτυλο – δείκτη μας στην κερκιδική αρτηρία (πάνω από την παλάμη μας) και μετρήσουμε πόσοι είναι ανά λεπτό. Αυτό θέλει λίγη εξάσκηση, ενώ αν βάλουμε το ηλεκτρονικό πιεσόμετρο της γιαγιάς ή θείας μας στο μπράτσο, θα μας τους βγάλει κατευθείαν.
Στα Καρδιολογικά Συνέδρια υπάρχει η θεωρία ότι όσο πιο χαμηλοί είναι οι παλμοί μας ανά λεπτό, τόσο καλύτερα, και αυτό επειδή η καρδιά μας λειτουργεί σε «χαμηλές στροφές» και δεν κουράζεται. Έχει ειπωθεί μάλιστα από κορυφαίους Καρδιολόγους, ότι υπάρχει ένα αποθεματικό σφυγμών που έχουμε να «ξοδέψουμε» σε όλη την ζωή μας. Αν λοιπόν έχουμε χαμηλούς σφυγμούς ανά λεπτό, το ξοδεύουμε αργά και ζούμε περισσότερα χρόνια! Επεκτείνεται και στην φύση αυτό, όπου ζώα με χαμηλούς σφυγμούς (π.χ. ελέφας με περίπου 30 σφυγμούς/λεπτό) ζουν περισσότερο σε αντίθεση με μικρά ζώα με πολλούς σφυγμούς (π.χ. ένα πουλάκι με 150 σφυγμούς). Στον άνθρωπο βραδυκαρδία είναι κάτω από τους 50 σφυγμούς ανά λεπτό και ταχυκαρδία πάνω από τους 100. Ενώ πρέπει να ανεβαίνουν οι σφυγμοί μας όταν γυμναζόμαστε, στην ηρεμία του σπιτιού μας πρέπει να είναι 60 – 70 ανά λεπτό.
Και εδώ έρχεται η θεραπευτική ιδιότητα της άσκησης. Οι γυμνασμένοι έχουν χαμηλούς σφυγμούς, πράγμα που σημαίνει ότι δεν κουράζεται η καρδιά τους. Οι μαραθωνοδρόμοι και δρομείς δε, έχουν περίπου 40 με 50 σφυγμούς ανά λεπτό που δείχνει άριστη φυσική κατάσταση. Από την άλλη μεριά, υπάρχουν νεαρές κοπέλες, που ενώ είναι απόλυτα υγιείς, έχουν ταχυκαρδία εν ηρεμία (100 – 120 σφυγμούς ανά λεπτό) λόγω …θυμωμένου νευρικού συστήματος. Αφού λοιπόν ρωτήσω για τον θυρεοειδή τους (και τους …καφέδες που πίνουν) πάντα τους συστήνω τακτική άσκηση (αεροβική και ενδυνάμωσης) για να μπορέσουν να τους χαμηλώσουν.
Γυμναστήριο και προπόνηση λοιπόν για να έχουμε δυνατή και με λίγους σφυγμούς ανά λεπτό καρδιά. Αυτό θα μας βοηθήσει όπως είπαμε να «ξοδέψουμε» το αποθεματικό παλμών μας σε όσο το δυνατόν περισσότερα χρόνια.
Ηλίας Τυροδήμος,
Καρδιολόγος,
Επίκουρος Καθηγητής Ιατρικής Σχολής
Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης
